Sinterklaas is alweer geweest, maar de kerstdagen staan nog voor de deur. Misschien weet je niet zo goed wat je moet vragen als kadootje (zelf denk ik altijd: nog meer clutter in my house, please…) maar toch doe ik hier enkele tips aan de hand die leuk zijn om kado te geven aan iemand die Italiaans studeert. Stuur de link dus naar je familieleden, degene die je mysterieus aankeek toen de lootjes werden getrokken, je dochter, je collega, wie dan ook.
#Italiaans cadeau 1 Italiaanse koelkastmagneetjes. Leuk voor op de koelkast of voor op het toilet (het moet wel een magnetische ondergrond zijn). Prijs: 22 dollar.
#Italiaans cadeau 4:. Een handig hulpboek grammatica voor beginners en gevorderden. Prijs: 26,30
#Italiaans cadeau 5: Maak zelf bij een webdrukkerij dit t-shirt met deze tekst voor circa 20 euro. Het spoort Italianen aan om geen Engels met de student te spreken, maar Italiaans. Let op dat de accenten en komma’s goed staan.
#Italiaans cadeau 7:. Bestel een Italiaanse roman DVD of CD bij een webwinkel. Bel mij gerust voor tips of overleg wat betreft smaakvoorkeur.
Italiaanse films op DVD. Foto: Lotje Lomme
#Italiaans cadeau 8:. Koop een Italiaans leesboekje op nivo. Mail mij gerust om te vragen op welk nivo de student zit en welk boekje geschikt zou zijn. Prijs: 10,20
#Italiaans cadeau 9:. Tegoed op Google Play zodat de student de Prisma of van Dale woordenboek app kan downloaden. Prijs: 8,99
#Italiaans cadeau 10. Een artikel uit de Italiaanse vintagewinkel Little Rome . Ik kreeg van Odette en Domenico ooit dit Italiaanse bord kado, leuk voor mijn Italiaanse culinaire uitstapjes. Ze hebben mooie artikelen vanaf kleine prijsjes.
Als toegift nog de allerbeste cadeautip: Een % korting bij aankoop van een cursus Italiaans bij mijn taalschool. Je kunt mij mailen, dan weet ik ervan en dan stuur ik je een mooie kortingsbon op van mijn school op die je kunt geven.
Als ik in Italië ben zijn er altijd wel een paar winkels waar ik eigenlijk écht even heen wil. Zoals Nederlanders houden van hún Hema, zo heb ik ook mijn voorkeuren voor Italiaanse franchise. En dan heb ik het over de kledingzaken.
1. Intimissimi. Een winkel waar ze ondergoed hebben. Is dat nou interessant? Nederlanders kopen hun ondergoed bij de Hema naast de rookworsten. Lijkt me ondenkbaar voor een Italiaan die er doorgaans verzorgd uitzien. Intimissimi is een keten die je overal in de Italiaanse steden kunt vinden. Hun collectie is altijd weer anders en erg hip. Ze hebben een goede marketing afdeling en altijd in het oog springende campagnes.
2. Calzedonia. Sokken en panty winkel. Ook voor Nederlanders is dit voor veel mensen bijzaak, maar Italianen hebben oog voor dit detail en je kunt panty’s vinden in allerlei patronen en kleuren. Van chique tot punk. Ik kocht er een keer witte panty’s met gigantisch veel opdruk van bloemen of een hele mooie transparate pany met een lichte glans.
Dameskledingzaak Calzedonia. Foto: Lotje Lomme
3. Stefanel Italiaanse stijl kleding. Wat meer fashionable dan Benetton voor een zwierige echte Italiaanse look.
4. Benetton. Je zou bijna vergeten dat Benetton Italiaans is, in Nederland kun je hem ook veel vinden. Maar in Italie hebben ze echt een andere collectie. Hele leuke Italiaanse winkels voor kwalitatief goede basics. Een rode coltrui, een blauwe broek, een zwarte pantalon en dan net in de stijl die net dit jaar in zwang is. Mooie materialen, veel wol en kleurrijk. Sportief en warm. Kleding voor dagelijks gebruik waarbij je er leuk en fris en verzorgd uitziet zonder voor ijdeltuit versleten hoeft te worden.
5. Max Mara. Nét te duur, maar leuk om te kijken voor inspiratie. Als ik ooit nog eens een elegante vijftiger wordt met een wat ruimer budget ga ik hier shoppen. Als ik denk aan Italiaanse stijl en Italiaanse vrouwen, dan kleden zij zich doorgaans in de stijl van Max Mara. Elegantie is het sleutelwoord. Deze vind je in Nederland ook bij bijvoorbeeld de Bijenkorf.
Nieuwkomer tip: . BallereTTe. Een winkel vol met elegante lage schoenen, in Italie ‘Ballerina” genoemd. Betaalbaar en een oneindige hoeveelheid keus in kleur, vorm. Nu nog niet in veel steden, maar ik geef het een grote kans dat je deze binnenkort in meer steden gaat vinden.
Natuurlijk heb je ook de échte Italiaanse modenamen: Gucci, Valentino etc. Ik ben getrouwd in een zomerjurkje van Valentino dat ik kocht in de aanbieding. Nóg 300 euro, maar goed, dan ga je trouwen. Zo kreeg mijn bruiloft een Italiaans tintje. De jurk droeg ik daarna nog een keer toen ik naar La Scala ging in Milaan. Het prachtige opera gebouw waar je eigenlijk niet in spijkerbroek kunt verschijnen.
Wees voorbereid!
Veel kleding kun je tegenwoordig ook online vinden in Nederland. Zo hebben ze bij Zalando ook Stefanel. De ballerette moet je bestellen echter vanuit Italie. Dan betaal je veel verzendkosten en heb je ook nog het risico dat de maat nét niet goed is. Wees dus goed voorbereid als je naar Italie gaat en weet waar je naar toe moet. Dan kun jij ook terug in Nederland nog een beetje showen met die Italiaanse stijl en klasse.
Wil je in de winkel Italiaans kunnen praten? Kijk dan bij mijn cursusaanbod voor een cursus op jouw nivo.
Humor is persoonlijk. Toch vinden mensen in hetzelfde land toch hetzelfde grappig. Voor een deel. In Italië worden heel veel grappig gemaakt over stereotyperingen. Italiaanse humor: Verschillen tussen Noord en Zuid, de maffia, de eeuwige student, de politiek. Het leukste is als mensen of een volk om zichzelf kunnen lachen. Je je eigen tekortkomingen ziet, maar er niet over in zit. Dat relativeert een probleem dat je eigenlijk hebt. En dat is fijn.
Italiaanse humor 1: Casa Surace
Casa Surace is een website, YouTube kanaal en Facebookpagina. Zij maken filmpjes die met name gaan over de verschillen tussen Noord en Zuid Italie. In onderstaand filmpje leggen ze uit wat een situatie teweeg brengt in Noord en in Zuid- Italie. Het vragen van de weg bijvoorbeeld. Als je in Milaan de weg vraagt krijg je een kort en helder antwoord en het advies om uit te kijken voor de parkeerwachters op die en die plek. Als je het echter in Zuid-Italie vraagt, krijg je meteen ook allerlei ongevraagd advies en opmerkingen over de zaken die op die weg liggen: waar je goede kaas kunt kopen en wie je tegen zult komen.
Italiaanse humor 2: The Pills
Een ander grappig YouTube kanaal is van The Pills. Dit gaat over een groep studenten, de eeuwigdurende student die 5e jaars “fuori corso” is, dwz aan zijn 9e jaar van zijn studie. Nietsnutten, fanulloni, die veel wiet roken en pretenderen erg cool en wereldwijs te zijn. Deze filmpjes zijn ondertiteld naar het Engels, maar dan moet je bij het tandwielletje van de instellingen even de ondertiteling aanklikken.
Italiaanse humor 3: Lercio
Lercio is de Italiaanse versie van de Speld. Of de Speld is de Italiaanse versie van Lercio. Nep nieuws wordt gemaakt. Grappige manier ook om inkijk te krijgen in Italiaanse fenomenen. De werkelijkheid wordt net een beetje aangepast en zo geridiculiseerd. Maar de basis is vaak wel een kern van waarheid. In dit filmpje is het nieuws dat Berlusconi bij een persconferentie niemand heeft beledigd en niet vulgair was. Voor Lercio is geschreven tekst eigenlijk belangrijker dan het YouTube kanaal, dus ga vooral eens kijken op hun website.
Dit zijn relatieve nieuwkomers op het humor gebied. Daarnaast ken ik wat cabaratiers zoals Roberto Benigni, Beppe Grillo of Luciana Littizetto die al een tijdje meegaan. Maar graag kom ik in contact met nieuwe verse humor.
Waar moet jij erg om lachen in Italie?
Wil jij lachen terwijl je Italiaans leert, kom dan bij mij een cursus Italiaans volgen!
De Italiaanse Jazz zangeres Roberta Gambarini covered vooral Amerikaanse klassiekers uit de jaren ’50 en is daarmee bekend geworden in Amerika. In haar thuisland Italie kent zij een bescheiden succes en ze verhuisde met haar dromen naar New York. Gambarini maakte eind jaren ’90 een opname ‘Under Italian Skies’, waar destijds nauwelijks iemand naar luisterde. Het project heeft de gedichten van de Italiaanse dichteres Alda Merini op muziek gezet. De opname werd in 2009 opnieuw op cd gezet, ter gelegenheid van het overlijden van de dichteres. De cd is een samenwerking met de Italiaanse producer Andrea Donati. Terwijl Gambarini een elegante zangeres is met een fluweelzachte stem, was Merini een gezette oude vrouw die op de meeste afbeeldingen te zien is met tabak tussen haar vingers.
Merini heeft inmiddels een cultstatus heeft bereikt, met meer dan vele volgers op Facebook die dagelijks een update ontvangen met een fragment uit één van haar werken. De dichteres bracht een autobiografie uit, met het verhaal over haar leven dat voor een groot deel werd doorgebracht in een Italiaanse GGZ instelling. Daarnaast bracht ze veel poezie uit. Haar poezie is sterk doordrenkt van het christelijke erfgoed, en daardoor wellicht niet zo toegankelijk voor de nuchtere Hollander.
Alda Merini uit ”Ballate non pagate”, “Dansjes waarvoor niet betaald is”
Padre, se scrivere è una colpa perché Dio mi ha dato la parola per parlare con trepidi linguaggi dell’amore a chi mi ascolta? Ormai vecchia di anni e senescente, dove trovare un filo di erba buona? Che sai dei miei conventi, della grazia matura delle sante, delle grandi anime folli? Che posso io trovare tra gli osanna dell’uomo di cultura? Altrove è il canto, altrove è la parola e Dio non la pronuncia.
Vader, als schrijven een zonde is
waarom heeft God me dan het woord gegeven
om te praten in angstige talen
In liefde voor wie mij hoort?
Waar zal ik een groene strohalm vinden,
oud van de jaren en verjaard.
Wat weet U van mijn afzondering, van de volwassen genade
van de heiligen, van de grote
ruime geesten? Wat zou ik kunnen vinden
in de hosanna’s van een ontwikkelt mens?
Elders is het lied, elders is het woord
en God spreekt het niet uit.
De prachtige dubbel cd van Gambarini echter, uitgebracht door Blue Records begint met het gedicht/lied Ape Regina, ‘bijenkoningin’, waarin ze de vloek en de zegen van verliefdheid en liefde bezingt. Deze cd is een aanrader voor elke jazz liefhebber. Gambarini gebruikt haar stem als een instrument, en als ze op deze manier zingt, is de cd echt een streling voor het oor. De ware Italie liefhebber als u zal ook de beeldtaal van het christelijke erfgoed weten te waarderen, en zal horen hoe Merini’s gedichten een prachtige uiting zijn van de Italiaanse cultuur.
Wilt u meer weten over Merini, kijk dan eens op deze site: www.aldamerini.it
Noot: dit blog verscheen oorspronkelijk in 2012 op Italieplein.nl
Gisteren was in Utrecht de ‘Domenica Particolare’, een Culturele Zondag geheel georganiseerd in het thema Italie. Uiteindelijk belande ik in een debat met Lorella Zanardo, maar er was veel meer te doen.
Programma culturele zondag
Er waren ontzettend veel leuke dingen te zien, beluisteren en doen en ik ben naar de boekenmarkt geweest van de Werkgroep Italie Studies. Ook was er een interview met Roberto Scarpinato, Siciliaans magistraat en openbaar aanklager van Andreotti in de jaren ’90. Hij waarschuwde voor de groei van de maffia, benadrukte dat het zeker geen pizzabakkers zijn en ziet perspectief in een groeiend Europa. Dat wil zeggen: perspectief zowel voor de maffia om te groeien, als voor een verenigd Europa om het aan te pakken.
Debat over vrouwen in de media
Daarna ben ik naar 5* hotel Karel V gegaan, want daar was een debat over ‘vrouwen in de media’. Onder het gastheerschap van Rosi Braidotti, professor in Utrecht voor vrouwenstudies was daar de documentaire maakster Lorella Zanardo. Zij heeft ‘Il corpo delle donne’ gemaakt, waarvan hier de engelse versie. Een docu over hoe vrouwen in de media worden geportretteerd in Italie. Ze hebben allemaal fragmenten achter elkaar gezet waarin vrouwen worden geportretteerd als decoratie, sekssymbool.
Positie van vrouwen in Italie
De positie van vrouwen in Italie is niet echt een lichtend voorbeeld van emancipatie. Nou houden heel veel mensen van vrouwelijk schoon. Het is echter niet nodig daar jezelf voor vernederen. Met name sinds Berlusconi de televisie commercialiseerde lijkt het voor vrouwen een vereiste om fysiek aandacht te krijgen. Berlusconi heeft in zijn politieke partij een macho cultuur ingesteld. Zo gaf hij aan alle vrouwelijke parlementsleden van zijn partij die meestemden met zijn voorstel onlangs een gouden ring ter waarde van teveel geld.
Mijn opinie
Nou heb ik toch altijd de neiging het op te nemen voor de mannen, het zwakke geslacht, dus vroeg ik bij het debat na afloop of het ook niet het geval was dat de Italiaanse vrouw zich wel erg gemakkelijk neerlegt bij het Berlusconische ideaal van schoonheid. In Italie heb ik een gevoel van voortdurend tekortschieten wat elegantie betreft. Maar Italianen zijn nu eenmaal mensen voor wie de liefhebberij van de esthetica een vaderlandslievende daad is. De Italianen zijn de beste kunsthistorici in de wereld, zij kunnen beter dan wie dan ook uitleggen en begrijpen wat schoonheid is. Dit werd mij min of meer uitgelegd. En daar heb ik ook wel begrip voor. Ik vind ook niet dat alle vrouwen hun okselhaar moeten laten groeien, dus het is een gecompliceerde zaak.
Ook was er bij de bijeenkomst een professor Italianistiek en vrouwenstudies Serena Sapegno die een film liet zien van een in Italie door vrouwen zeer gewaardeerd theaterstuk over de positie van vrouwen.
Voor Italieplein schreef ik ook een blog over vrouwonvriendelijke geschiedenis in Italie.
Vrouwonvriendelijke geschiedenis gesponsord door Berlusconi
In Italie heb je lange benen en blonde of zwarte lokken nodig om als vrouw gelijke kansen te mogen genieten. Vrouwelijk schoon is geen toegevoegde waarde, maar een vereiste in de strijd tegen het seksisme, dat is doorgedrongen in de media, in de politiek en zelfs in de populair wetenschappelijke literatuur. U begrijpt het probleem: Kan seksisme wel bestreden worden door het inzetten van schoonheid als middel?
De bekende journalist en succesvol schrijver Bruno Vespa schreef in 2009 de kaskraker ‘Donne di cuori’, vertaalbaar als ‘Hartenvrouw’(uitgegeven door Berlusconi Inc). ‘Donne di Cuori’ is een fantastisch boek waarin Vespa vrij associeert over de relatie tussen knappe vrouwen en machtige mannen in de geschiedenis. Vespa is onder andere bekend van zijn praatprogramma Porta a Porta, een politiek discussieprogramma op de Rai Uno op de late avond. U kunt Vespa vergelijken met de kritische journalist Jeroen Pauw, ware het niet dat Jeroen Pauw zich niet laat betalen door Mark Rutte. Stel dan nog maar eens een lastige vraag aan je werkgever!
Vespa schrijft, onnavolgbaar, over de beroemde Marcus Antonius, een Romeinse generaal die een relatie had met Cleopatra. Zij was de Egyptische koningin die de generaal haar rijk aanbood in hoop op machtsbehoud. Ze liet de Romeinse Caesar in de steek toen hij haar om militaire ondersteuning vroeg in zijn strijd. Vespa leert van de geschiedenis en suggereert dat Berlusconi een slachtoffer is, net als Marcus Antonius, van vrouwelijk schoon. Hierbij kiest hij echter alleen de vrouwonvriendelijke historische bronnen die zijn verhaal ondersteunen. Zo vertelt Vespa ook over Henry VIII, de stichter van de Anglicaanse kerk, die meer vrouwen had dan voorgangers met dezelfde naam. Echtgenote 7 was nog knapper dan echtgenote 8, en allen waren uit op politieke invloed. Maar nooit dachten zij daarbij, zoals de mannen, aan het landsbelang.
In 2009 kwam het boek uit, net toen Berlusconi óók het slachtoffer was van vrouwelijk schoon. De uitgave van het vrouwonvriendelijk boek was dus goed getimed. Alle lezers van Vespa lazen dat Berlusconi het slachtoffer was van jeugdige schoonheidskoninginnen. Seks sells en Berlusconi lachte in zijn vuistje, want Vespa illustreerde met een historisch verhaal zijn onschuld. Overigens, inderdaad oplettende lezer, het is juridisch ook helemaal niet bewezen dat Berlusconi seksuele omgang had met minderjarige meisjes als Noemi of Ruby.
Toch voel ik solidariteit met Eva Cantarella , een Italiaanse historica die haar nagels prachtig moet lakken, wil zij deze vrouwonvriendelijke volkscultuur corrigeren. De historische onjuistheden van Vespa worden gesubsidieerd worden door Berlusconi Inc. En in Italie groeien meisjes met ambitie op met de RAI televisie, waarin het vrouwelijk lichaam een decor vormt van wellust en seks. Ook in Nederland zijn er mensen die dit allemaal prachtig vinden, alsof het een anekdote is.
Als we echt iets van de geschiedenis willen leren, kunnen we dan niet beter naar historici luisteren, in plaats van naar Berlusconi en zijn troubadours?
Lege hoofden, volle billen
De zomer is weer begonnen en het vrouwelijk naakt komt ons overal weer tegemoet. Vooral lingeriemproducent Sapph is daar erg goed in. De eigenaar van het lingeriemerk Rob Heilbron doet er niet dubbelzinnig over dat hij zijn beelden met de computer bewerkt. Een beeld van het vrouwelijk lichaam is vaak niet in bezit van de vrouw zelf, maar in handen van reclamemakers. In Italie is de vrouw publiek bezit, vanwege haar lichamelijke schoonheid. Schoonheid moet voor iedereen beschikbaar zijn, en een plastisch chirurg is een kunstenaar.
Het vrouwelijk lichaam als seksueel kapitaal is gemeengoed geworden sinds Berlusconi en zijn televisie de macht grepen in de jaren ’90. Noemi, het meisje dat waarschijnlijk net 18 was toen Berlusconi een relatie met haar kreeg, werd in die tijd geboren en groeide op met het Berlusconismo. Zij werkte aan haar carrière door haar schoonheid in te zetten, een vrouwelijke strategie om carriere te maken. De Marokkaanse Ruby Rubicuore deed haar politieke connecties met Berlusconi’s advocaten op bij beauty contests in het zuiden van het land. Beauty queen Mara Carfagna schopte het tot minister. Uiteraard zette haar schoonheid haar diplomatieke kwaliteiten kracht bij. Zij en andere politica’s in Berlusconi’s partij werden beloond met juwelen.
In de Oudheid vertelde Vetruvius over de kariatiden. De Karya (een volk) kozen de verkeerde kant in de Grieks-Perzische oorlogen. Na de overwinning van de Grieken moesten zij voor altijd herinnerd worden aan hun politieke fout. De vrouwen van de Karya moesten dienen als pilaar in een tempel op de Akropolis in Athene. Vrouwen dienden, net zoals op Berlusconi – tv als decor. Als achter de Berlusconi tv een politieke boodschap zit, dan is het dat vrouwen hun lichaam in moeten zetten om succes te behalen. Kunst lijkt het me niet, eerder pornografie op de publieke zender.
Schoonheidsidealen veranderen natuurlijk wel. Het is opmerkelijk dat het juist een Italiaans fotomodel is, Anna Utopia Giordano die beelden van het vrouwelijk lichaam bewerkt met de computer. Alleen doet zij dat niet met foto’s van normale meisjes, maar zij bewerkt schilderijen van vrouwelijk naakt uit de geschiedenis. Zo bewerkte zij de Geboorte van Venus van Botticelli uit de Italiaanse Renaissance. Links ziet u het origineel, rechts het bewerkte beeld van Anna Utopia Giordano. We mogen niet voorbij gaan aan het politieke probleem dat ten grondslag ligt aan Anna Utopia Giordano’s inspiratie; het berlusconismo.
Als je één letter toevoegt aan Sapph, krijg je Sappho, de vrouwelijke dichteres uit de Oudheid. Dat is naar mijn idee een beter voorbeeld inspiratiebron voor vrouwen. Zij schreef, vertaald door Mieke de Vos:
Zoals de zoete appel rood kleurt aan het eind van een tak,
Hoog in de hoogste takken, vergeten door de appelplukkers,
Nee, ze vergaten hem niet, ze konden hem niet bereiken Laten we het Berlusconismo vergeten, nu hij er niet meer is, maar laten we wel bedenken wat zijn nalatenschap is geweest en dat hij het beeld van het vrouwelijk lichaam in de media heeft veranderd.
Dit blog verscheen oorspronkelijk in 2012 in het online magazine Italieplein.nl
