Met deze film geeft de prijswinnende Italiaanse regisseur Matteo Garrone (Gomorra, Dogman) gezichten aan het verhaal van de bootvluchtelingen die in Italie aankomen. En die zo onderdeel zijn van een maar al te bekend politiek debat waarbij we al snel vergeten dat het om mensenlevens gaat. Io capitano Italiaanse film met een boodschap
Migratiedeals
Italie wil dat we samen zorgen voor het tegenhouden van deze groep afrikanen. In Juni 2023, het jaar waarin deze film uitkwam is er een grote deal gesloten tussen Tunesie, de rechtse premier Giorgia Meloni en Mark Rutte over de opvang van de ‘gelukszoekers’. Zij geven de Tunesische dictator geld, veel geld voor het tegenhouden van de Afrikaanse vluchtelingen die naar Europa willen. In de praktijk zien we dat in de omgang met vluchtelingen in Libië en Tunesië de mensenrechten met voeten worden getreden. Deze film vertelt dat verhaal.
Onvoorstelbaar
je weet dat dit gebeurt, maar je denkt niet na over de details, over de mensen, over gezichten. Deze film geeft gezichten aan een situatie van onrecht waar het moeilijk tegen strijden is. Het zijn de levens van Seydou en Moussa, twee Senegalese jongens die Dakar willen verlaten omdat ze dromen van een betere toekomst. Hun tocht door de woestijn, Libische detentiecentra en op de Middellandse Zee. De film is mooi, de beelden prachtig en de personages laten je het verhaal voelen. Io capitano betekent: ik, kapitein. Want Seydou wordt kapitein van het bootje dat de overtocht maakt naar Sicilie.
Io capitano Italiaanse film gaat over de reis naar Europa
Het is geen vrolijk verhaal maar wel een noodzakelijk verhaal. Voor de casting zijn jongens uit Senegal gekozen. Opmerkelijk is dat degene verantwoordelijk voor de casting de toegang tot de ambassade in Marokko werd ontzegd ter gelegenheid van het uitkomen van de film, omdat men bang was dat hij de mogelijkheid zo aangrijpen om zelf vluchteling/migrant te worden, mocht hij eenmaal in de ambassade zijn. De film is voor een groot deel in Marokko opgenomen.
We kunnen niet alle mensen opnemen in Nederland
maar ondertussen halen Europese vissersboten de wateren voor de Senegalese kust leeg en laten ze weinig werk over voor de Senegalese vissers. Iets van dat onrecht zou toch ook mogen doorsijpelen bij de Nederlandse politici. Maar onze politici liegen liever de kiezers voor en wakkeren de angst bij Nederlanders aan voor niet bestaande nareizen, waardoor in Nederland de woningnood verder opgedreven zou worden. Het is verdrietig dat we met zijn allen niet in staat zijn om beter voor deze mensen te zorgen. Dat is ook de politieke boodschap die deze film wil uitdragen.
Verder kijken / lezen:
Wil je meer weten over het vluchtelingendebat in Italie, kijk dan ook de documentaire Fuocoammare uit 2016, over de crisis in Lampedusa. Verdiep je in het radicale pacifisme van Gino Strada, medicus bij conflicten die zich uitsprak tegen de migratiepolitiek van Italie’s rechtse regeringen. Of lees het werk van de nederlandse Italianist Rosetta Steenbeek (boek: Wie is mijn naaste & documentaire serie: Viva l’umanità)